MODELRECHTEN EN SOCIAL MEDIA
Social media zijn een belangrijke bron van inkomsten voor beroemdheden. Via Instagram, Faceboook of Tiktok is gemakkelijk een groot publiek te bereiken, waarmee zowel een grotere bekendheid als inkomsten te genereren zijn. Dit grote bereik is interessant voor zowel beroemdheden zelf, als voor bedrijven die datzelfde grote publiek willen bereiken voor reclamedoeleinden en bereid zijn daar grote sommen geld voor te betalen. Een win-win situatie zou men denken. Echter, zoals uit de samenwerking tussen Rihanna en Puma is gebleken, één verkeerd geplaatste foto kan verstrekkende gevolgen hebben voor intellectuele eigendomsrechten en in het bijzonder het modelrecht.
DE FEITEN
Enkele jaren geleden hadden de Amerikaanse zangeres Rihanna en het kledingmerk Puma een nieuwe kledinglijn opgericht. Een van de producten uit die lijn is de schoen zoals hieronder afgebeeld. De schoen is tevens door Puma in 2016 als model geregistreerd binnen de Europese Unie.
Ter promotie van de nieuwe (nog onaangekondigde) kledinglijn heeft Rihanna in 2014 een foto op haar Instagram pagina geplaatst waarop zijzelf, alsmede de nieuwe schoenen zijn te zien. Het plaatsen van deze foto heeft tot gevolg gehad dat het modelrecht van Puma vorige maand nietig is verklaard door de Europese autoriteiten voor de Intellectuele Eigendom.
HET MODELRECHT
Om te begrijpen waarom de Europese autoriteiten voor de Intellectuele Eigendom het model van Puma nietig hebben verklaard is enige kennis over het modelrecht vereist. Om als rechtsgeldig model te kunnen gelden moet het model in beginsel aan twee vereisten voldoen. Het model ‘nieuw’ zijn en daarmee niet gekopieerd van andere modellen en het model moet een eigen karakter bezitten. Voor het onderhavige geval is met name de nieuwheid van belang.
Om van een ‘nieuw’ model te kunnen spreken moet er geen identiek model voor het publiek beschikbaar zijn gesteld. Hierbij zijn van belang waar het model is gepubliceerd, of de modellen identiek zijn en op welke datum het model werd gepubliceerd.
Het overleggen van een bouwtekening aan de fabrikant van het uiteindelijke product zal in de regel niet gelden als een openbaarmaking aan het publiek. De tekening is immers slechts toegankelijk tot een zeer beperkte groep mensen. Een product dat reeds in de winkel vrijelijk verkrijgbaar is zal daarentegen in de regel wel als een openbaarmaking aan het publiek gelden. Eenieder kan het model immers in haar volle glorie aanschouwen.
Rihanna deelde vóór de registratie van het model door Puma een foto van het uiteindelijke product op haar Instagram. Het model was door het plaatsen van die foto door iedereen te zien en hiermee openbaargemaakt aan het publiek.
OPENBAARMAKING VOOR REGISTRATIE
Stel uw handelspartner, die toegang heeft tot nog te registreren modellen, besluit de producten al op de markt te brengen of de tekeningen van de modellen op het internet te plaatsen. Kwade opzet of onnadenkendheid, uw modelrechten lopen door deze acties gevaar. Gelukkig heeft het recht voor deze situaties een speciale regel in het leven geroepen die u, als ontwerper of rechthebbende op het model de mogelijk heeft het model alsnog te registreren. Volgens de VERORDENING (EG) Nr. 6/2002 VAN DE RAAD van 12 december 2001 betreffende Gemeenschapsmodellen is er een periode van twaalf maanden waarin, na openbaring, het model alsnog rechtsgeldig kan worden geregistreerd.
CONCLUSIE
Het model van Puma is door de Europese autoriteiten nietig verklaard door een gebrek aan nieuwheid, een van de vereisten voor het verkrijgen van een modelrecht. De schoen was namelijk voor registratie van het model al op een Instagram foto van de zangeres Rihanna zien. De foto was dermate zichtbaar voor het publiek dat de autoriteiten oordeelden dat het identieke model reeds aan het publiek beschikbaar was gesteld en daarmee als nietig verklaard diende te worden.
Vragen over modellen en modelrechten? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Den Herder Intellectueel Eigendom staat voor u klaar en helpt u bij alle aspecten van het beschermen en registreren van modellen.
